Ze werd meerdere keren landskampioen, won de Super Cup, speelde Champions League en Europacup. Ze won twee zilveren EK medailles en werd op haar derde EK Europees kampioen. Ze speelde meerdere WK’s, won er een zilveren medaille en als klap op de vuurpijl deed ze mee aan de Olympische Spelen van Tokyo. Ik heb het over niemand minder dan mijn gast van vandaag: Waterpoloster Debby Willemsz!
Debby vertelt in deze aflevering (#304) over haar ervaringen bij verschillende clubs in binnen en buitenland. We horen meer over de ups en downs van haar topsportcarrière en hoe ze uiteindelijk besloot om te stoppen bij het Nederlands waterpolo team. Debby deelt ook haar inzichten over het ontwikkelen van haar identiteit buiten haar sport en hoe ze haar topsport ervaringen nu inzet in haar werk.
De droom van het Nederlands team & de Olympische Spelen
Debby, je hebt fantastisch mooie dingen meegemaakt. Met het Nederlandse team, olympische spelen gehaald, in het buitenland, in Spanje gespeeld. Had jij als jong meisje echt al die droom van ooit ga ik naar de Olympische Spelen? “Ja, dat was het wel echt. Ik was vrij jong toen ik naar Jong Oranje ging en goed werd in Waterpolo. Ik had heel jong mijn zwemdiploma's. Er zat een jongetje in mijn klas op waterpolo en die vroeg me een keertje mee. Die jongen die spreek ik nu helemaal niet meer, maar ik wel mijn hele carrière aan hem te danken!”
Je speelt nog steeds. Kan je ons meenemen in jouw sportieve carrière tot nu toe? “Wat ik wel heel erg leuk vind om te vertellen is dat ik speelde in een meisjes team van onder de 12 en met hen werd ik Nederlands kampioen
Internationale waterpolo carrière in Spanje
Je speelde eerst een tijd in Nederland. Wanneer vertrok jij voor jouw volgende stap in je carrière naar Spanje? “In 2016 had ik een periode waarvan ik dacht, ik weet eigenlijk niet of ik deze hele topsportcarrière met waterpolo nog wil doen. Ik twijfelde gewoon heel erg. We haalden toen niet de Spelen van Rio. Ik ben vrij lang reservekeeper geweest, wat ik gewoon heel erg lastig vond. Maar ik wilde niet stoppen. Ik wilde niet dat ik mijn hele leven zo hard heb getraind en dat ik in één keer zeg oké, ik kap er mee.”
Na de zomer van 2016 vertrok Debby naar Mataró: “Dat ligt net iets boven Barcelona. Daar heb ik de liefde voor de waterpollen teruggevonden. Ik ging daarheen met het idee van oké, het is maken of kraken. Of ik vind het helemaal geweldig of ik ga daarheen en ik denk oké, nee, ik ben er echt klaar mee.”
Wat maakte dan dat daar die liefde weer terugkwam voor de sport? “Spanje heeft echt wel een bijzonder plekje in mijn hart. Toen ik daar aankwam, hebben ze me opgevangen alsof ik familie ben. Het is een buitenzwembad, het is een andere cultuur, het ligt aan het strand, de zon schijnt. Ja, het is gewoon echt een heel ander leven. Hier begon mijn training om acht uur in Zeister bossen. Wat echt ook een fantastische omgeving is hoor, maar wat gewoon saai werd op een gegeven moment. In Spanje had ik de ochtend vrij. Één keer koprollen en ik lag op het strand en ik kon mijn hoofd leegmaken. Om twaalf uur begon de eerste training. Ja, dat is gewoon een heel ander ritme en dat sprak mij wel aan.”
Na twee jaar stopte je waterpolo leven in Spanje plotseling: “Ja, ik zou er eigenlijk een derde jaar aan vast plakken. Er waren wat problemen met het contract van mijn coach bij Mataró. Ze moesten hem ontslaan en ook ik bleek een speelster die zij niet meer konden betalen. Ze hebben toen mijn contract ontbonden zonder daar ook maar überhaupt met mij over te praten. Dat was heel teleurstellend. Het is niet alleen de sport maar mijn hele leven.”
Je kwam terug naar Nederland, dat werd een pittige periode: “Ja, uiteindelijk is het gelukt om een club te vinden en begonnen ook direct weer de trainingen in Zeist. Dat was lastig na twee fantastische jaren in Spanje. In Zeist waren we maar met een heel klein clubje over. Mijn motivatie ging gewoon echt naar beneden. Ik speelde weinig en in Mataró speelde ik natuurlijk alles. Toen we in december met het Nederlands team naar Amerika gingen, heb ik ook gevraagd of ik op de kamer kon met een van mijn beste vriendinnen. Zodat ik kon ontspannen naast de trainingen. Alles voelde zwaar, ik voelde me niet goed. Weg van mijn familie, kerstperiode. Het stapelde op. Ik heb een gesprek aangeknoopt met de bondscoach en om hulp gevraagd van een sportpsycholoog. Dat was een fantastische zet.”
Hulp vragen van een sportpsycholoog
Op haar advies nam je eerst een korte pauze. Wat was er anders daarna? “Ik hoefde een week niet te trainen en realiseerde me dankzij de psychologe dat ik ook niet verplicht alle wedstrijden hoefde te gaan kijken. Ik belde mijn vriendinnen en vroeg ze wat ze het aankomende weekend gingen doen. Ze hadden geen plannen dus ik stelde voor om met z’n allen naar Disney te gaan. Zij dachten echt, wat overkomt ons nou? Debby vraagt om mee naar Disney te gaan?! Tijdens die dagen heb ik heb geen moment gedacht aan het feit dat ik eigenlijk de wedstrijden live moest kijken. Na die week besloot ik te stoppen bij het Nederlands team.”
Daarmee liet je ook je droom van de Olympische Spelen varen… “Ja, dat was het allerergste. Dat vond ik heel lastig. Maar ik was toen echt wel opgelucht dat ik die keuze had gemaakt. Ik stond helemaal achter. Ik kreeg een leuke baan in Utrecht en had heel snel weer een ritme gevonden zonder elke dag in het water te liggen.”
Maar, het krijgt een vervolg. Want, je bent alsnog naar de Olympische Spelen geweest. Wat gebeurde er waardoor je toch weer terug kwam bij het Nederlands Team? “Ja, klopt. Ik heb geproefd aan “het andere leven”. Dat beviel goed. Maar ik was nog niet klaar met waterpolo. Ik kon opnieuw een contract tekenen bij Mataró, mijn oude liefde in Spanje. Vanuit daar kon ik ook nog een beetje blijven werken voor het bedrijf in Utrecht. En ineens belde Arno Havinga, de bondscoach toen de tijd. Hij vertelde dat de eerste keeper was gestopt wegens motivatieproblemen en vroeg of ik terug wilde komen.”
Samen met je sportpsycholoog ging je die optie onderzoeken: “Ja, ik was niet zomaar gestopt natuurlijk. We hebben elk scenario doorgenomen. Dus wat als dit gebeurt, wat als dat gebeurt, wat ga ik doen, wat wil ik? Overal rijtjes van gemaakt. Ik ben nogal iemand die structuur nodig heeft. En uiteindelijk heb ik gezegd: “Let's go, we gaan ervoor.” Want dit was ook mijn tweede kans op de Spelen. Dat was wel het eerste wat gewoon in me op kwam. Shit man, ik kan nog steeds die droom waarmaken. Sta ik daar voor open en wil ik dat? Want de grootste vraag voor mij was natuurlijk: wil ik dit nog wel? Want die droom is leuk, maar je weet ondertussen ook wat je er allemaal voor moet doen en moet laten.”
Tweede kans: tóch naar de Olympische spelen
En hoe was het? Daarop de Spelen? “Ja, nou de Spelen halen, dat klinkt misschien allemaal hartstikke cliché… Maar de reis er naartoe, je plaatsen voor de Spelen, is zoveel mooier. Dat heeft zoveel voor mij betekend. Meer eigenlijk betekent dan de spelen zelf. En dat klinkt misschien een beetje gek dat ik dat zeg, maar zo voelde het wel echt. Wij hadden natuurlijk ook wel een COVID-spelen. Ik vond het heel erg dat ik mijn hele leven en iedereen om mij heen mij gesteund heeft, niet daadwerkelijk bij de Spelen aanwezig konden zijn. Mijn vriend, mijn zus en mijn zwager, weet je wel… Mijn klein neefje, alles. Niks kon. Dus ik vond dat wel heel vervelend. Mijn ouders, die waren gewoon apetrots en konden niet op de tribune zitten om dat te zien.”
Het is ook hun reis geweest. “Ja, precies. En dan op het moment suprême, ben je er alleen. Ik krijg gewoon kippenvel nu je dat zegt: het is ook hun reis. Dat wordt misschien niet gezien. Maar ik niet alleen heb de Spelen gehaald, mijn hele familie. En niet alleen mijn familie, ook de vrienden om me heen. Want ook zij hebben gezien hoeveel ik ervoor moest laten. En hoeveel tijd ik met hen gemist heb om dit te bereiken.”
Je nam na de Spelen voor de tweede keer afscheid van het Nederlands team. Was dat anders dan de eerste keer? “Ja, de eerste keer was ik echt ongelukkig. Toen heb ik gekozen om te zorgen dat ik weer gelukkig ging worden. Na de Spelen, kregen we een wisseling van de bondscoach. Hij haalde ook nog een ander keeper terug die eerder ook was gestopt. En ik... Ik twijfelde al een beetje. Toen ben ik eerst nog doorgegaan, omdat ik dacht: Ja, ik ga er toch voor. Ik vind het gewoon hartstikke leuk. En een spelen in Parijs, hoe tof zou dat zijn? En dat vind ik nog steeds, want dat blijft gewoon in je zitten. Maar ik vroeg me ook af: ga ik hier gelukkig van worden? En als ik echt in de spiegel keek, dan was dat antwoord ‘nee’. En als dat antwoord nee is, dan wist ik wat ik moest doen.”
Hoe waren die eerste dagen, die eerste weken? “Ik heb wel veel gehuild daarom. Die eerste dagen waren vreselijk. Maar uiteindelijk ben ik gewoon heel erg opgelucht en blij dat ik die keuze heb gemaakt. Na een paar weken rust in Nederland, ik speelde toen eerst nog in Spanje, ben ik begonnen te werken. 32 uur in de week. Die korte vakantie na zoveel jaren topsport, dat was achteraf niet genoeg. Ik kwam terug naar Nederland en wilde eerst iedereen zien. Ik ging samenwonen met mijn vriend, dus dat moest allemaal geregeld worden. Het was actie, actie, actie. Dan zijn je een paar weken voorbij en je gaat werken. De hele zomer was allemaal prima en in december had ik ineens de klap van, oh shit.”
Maatschappelijke carrière en topsport combineren
Je speelde naast je baan inmiddels ook weer voor een club in Nederland: “Ja ik vroeg me echt af hoe mensen dat doen joh! Zoveel werken en sporten op hoog niveau. Ik ging teveel door en had het veel te druk. Ik had het niet meer op een rijtje en zag door de bomen het bos niet meer. Hoe regelen mensen dit allemaal? Ik heb opnieuw om hulp gevraagd van een sportpsycholoog. Hij hielp mij vooral orde terug te brengen in mijn leven.”
Wat zijn de belangrijkste lessen die je meeneemt uit de topsport naar het heden? “Wat ik heel erg belangrijk vind, is dat je bij jezelf moet blijven. Niet alles te hoog in je bol moet zetten. Het tweede is het doorzettingsvermogen dat ik altijd heb gehad. Dat vind ik nog steeds een typisch kenmerk van mij. Maar ook dat het goed is om je grenzen aan te geven. Dat is denk ik het aller moeilijkste voor mensen om te doen. Dat je aangeeft, het lukt me gewoon even niet. En dat is wel iets wat ik heb geleerd in mijn topsportcarrière. En dat dat ook gezegd mag worden. Dus dat je dat gewoon echt durft.”
Wat voor advies heb je voor sporters die nu luisteren en erover nadenken om te stoppen? Hoe kunnen zij zich nou goed voorbereiden? “Nou, voorbereiden... Ja, nou ja, misschien wel ergens. Maar ik denk dat je nooit helemaal vooraf weet hoe je je voelt. Als je daadwerkelijk echt hardop hebt gezegd, vooral hardop... ik stop hiermee… Dan is het denk ik goed om jezelf kwetsbaar op te stellen. Dat je echt in de spiegel durft te kijken: Oké, ik stop. Wat gaat mij gelukkig maken? Ben ik gelukkig met het feit dat ik dus daadwerkelijk ga stoppen? Als dat antwoord ‘ja’ is, dan je het makkelijker afsluiten dan wanner je antwoord ‘nee’ is. Want als het ‘nee’ is en je gaat stoppen, dan ga je zo lang in een traject zitten van acceptatie.”
Hoe heb jij het proces van acceptatie ervaren: “Echt accepteren dat je bent gestopt of gaat stoppen, dat is niet binnen drie dagen over. Dat duurt gewoon echt een hele lange tijd. En in die periode is het goed om jezelf kwetsbaar op te stellen. Om als je ergens tegenaan loopt, hulp te gaan vragen. Het is niet gek als je hulp vraagt. Je bent geen gekkie als je naar een psycholoog gaat. Nee, je bent juist een één grote topper als je durft hulp te vragen.”
Tot slot, What's Your Story is er voor de sporters die (tijdelijk) moeten stoppen met hun sport. Blessures, niet meer geselecteerd worden, financiën, keuzes die gemaakt werden zelf of door anderen. Als je hen tot slot nog één advies zou mogen meegeven, wat zou dat advies dan zijn? “Kijk in de spiegel en vraag jezelf af, is dit wat ik wil, ja of nee? En is het niet zo? Zorg dat je om hulp gaat vragen. Is het wel zo, dan ben je gewoon lekker bezig. Maar als het niet zo is, dan is het gewoon heel erg belangrijk om daar wat mee te doen.”
