Emmie de Vries (39) maakt foto’s van misschien wel de meest kwetsbare momenten in iemands leven: tijdens (langdurige) ziekte of vlak voor iemands overlijden. Intense foto’s, dankbare foto’s en vooral foto’s die voor nabestaanden van onschatbare waarde zijn. Er worden herinneringen opgehaald en nieuwe herinneringen gemaakt. Er wordt gelachen en gehuild. Het mag er allemaal zijn wanneer Emmie langskomt. Met haar camera legt ze dit bijzondere moment van samenkomen met vrienden en familie voor je vast, soms voor de allerlaatste keer.
Emmie is samen met haar zusje en broertje opgegroeid in een heel klein dorpje vlakbij Drachten. Ze zat met groep 6, 7 en 8 in hetzelfde lokaal, je kan het je nu bijna niet meer voorstellen. Na schooltijd klom ze graag met de jongens in de bomen en bouwde ze hutten: “Je had niet zo heel veel keus in wie je vriendjes zijn, in een dorp met 350 mensen.”
In haar jonge jaren werd Emmie meerdere malen geconfronteerd met ziekte en de dood: “Toen ik 2 jaar was kon ik door omstandigheden een tijdje niet terugvallen op mijn moeder. Mijn opa van vaderskant overleed toen ik 9 was, hij was pas 63. Mijn zusje, broertje en ik mochten niet mee naar de begrafenis en ik begreep dat toen niet. Het gaat te ver om te zeggen dat daar het eerste zaadje is gepland voor mijn bedrijf Kwetsbare Momenten, maar het is me zeker bijgebleven. Toen ik 17 was overleed mijn oma van moederskant, door een auto-ongeluk. Dat was heel heftig. Mijn opa was net met pensioen en mijn oma bijna. Ze hadden nog allemaal plannen. Ik was inmiddels ook oud genoeg om heel bewust te zien wat dit met mijn eigen moeder deed.”
"Ik kon zo genieten van de verhalen die mijn oma vertelde over de mensen die op de foto’s stonden."Wanneer ze vroeger ging logeren bij haar oma waren er drie dingen zeker: “Ze kocht witbrood en sandwich spread, we aten macaroni met Smac en de schoenendoos met foto’s kwam op tafel. Ik had in mijn jeugd al ergens opgeschreven dat ik die doos ging erven als ze er niet meer zou zijn maar dat is niet gebeurd. Ik kon zo genieten van de verhalen die mijn oma vertelde over de mensen die op de foto’s stonden. Die leefden over het algemeen al niet meer en ik kende ze ook niet maar mijn oma kon de mooiste verhalen en beste roddels vertellen over deze mensen. Zij is zeker een van de redenen dat mijn liefde voor fotografie zo groot is.”
Toch ging haar carrière aanvankelijk een andere kant op. Na 3 jaar havo stapte Emmie over naar het MBO waar ze Sociaal Pedagogisch Werk ging studeren. Ze was nog maar 15 en veruit de jongste: “Ik wist heel goed dat ik de hulpverlening in wilde. Na het MBO ging ik nog verder studeren, Maatschappelijk Werk en Dienstverlening. Ik was 22 toen ik afstudeerde. In mijn zoektocht naar een baan kreeg ik te horen dat ik veel te jong was voor dit werk. Ik heb van alles gedaan tot ik uiteindelijk toch in de zorg terecht kwam.”
Weer een aantal jaar later, toen Emmie 25 was, kreeg haar moeder voor de eerste keer borstkanker: “Ze vertelde dit aan mij toen ze zeker wist wat er aan de hand was en dat het waarschijnlijk goed te behandelen zou zijn. Ik vond dat lastig omdat ik het nieuws dat ze ziek was tegelijkertijd te horen kreeg met het nieuws dat ze waarschijnlijk weer beter werd. Mijn ouders waren relatief opgelucht, terwijl ik nog moest verwerken dat ze ernstig ziek was. Ze heeft ons willen beschermen en nu ik zelf kinderen heb, begrijp ik dat wel beter.”
"Bij mijn nieuwe camera kreeg ik een cursus en daarna was ik verkocht."Emmie fotografeert al haar hele leven, maar realiseerde zich niet dat niet iedereen dat deed. Toen ze zwanger was van haar oudste zoon kocht ze een goede camera: “Ik wilde graag mooie foto’s maken van mijn eigen kind. Ik had er totaal geen verstand van en fotografeerde met allemaal verkeerde instellingen. De eerste babyfoto’s zijn dan ook niet perse heel mooi geworden. Een aantal jaren later kocht ik een nieuwe camera en gaf ik de oude weg. Hij had alleen zoiets van, wat moet ik met dat ding? Op dat moment besefte ik dat niet iedereen blijkbaar de drang heeft om alles vast te leggen. Bij mijn nieuwe camera kreeg ik een cursus en daarna was ik verkocht. Ik vond de techniek zo interessant!”
Ze fotografeerde vele bruiloften, families en zwangerschappen. Terwijl het met de fotografieklussen steeds beter ging, gebeurden er in haar loondienstbaan in de hulpverlening een aantal dingen die veel impact op haar hadden en kwam ze uiteindelijk ziek thuis te zitten: “Ik heb 15 jaar met heel veel plezier in de hulpverlening gewerkt, onder andere in de verslavingszorg. Deze ervaring is een grote meerwaarde voor hoe ik mijn werk nu doe. Ik kan me heel goed aanpassen aan de mensen die ik tegenover me heb. In het jaar dat ik thuiszat, merkte ik dat ik wel energie kreeg van fotografie. Ergens begon het te kriebelen om de diepere laag in de fotografie op te zoeken. Ik mistte iets in de blije foto’s. Ik ben in de hulpverlening begonnen om mensen te helpen die het niet zo goed getroffen hebben als ik, door welke omstandigheden dan ook. Ik wilde deze mensen helpen door middel van mijn passie, fotografie. Het vuurtje ging harder branden toen ik mensen mocht gaan fotograferen die ziek zijn. De liefde voor fotografie en de liefde voor mensen kwam hierin samen.”
Het werd serieus toen ze last minute gevraagd werd in te vallen voor een collega fotograaf. Emmie mocht hierdoor een familie vastleggen waarvan een familielid ernstig ziek was: “Het was een hele bijzondere familie en een bijzondere dag. Ze vroegen of ik eerst bij hun thuis wilde komen in plaats van op locatie. Ik kwam binnen en ze waren koffie aan het drinken en taart aan het eten, het was super gezellig. Maar ik wist dat ze een paar dagen daarvoor te horen hadden gekregen dat hij niet nog twee jaar maar hooguit twee maanden te leven had. Wat ik aantrof was een familie die het leven aan het vieren was die dag. Er zijn herinneringen opgehaald en dingen nog tegen elkaar gezegd. Een van de dames was net moeder geworden en ook dit baby’tje was er bij. Heel bijzonder.”
Ze leverde de foto’s razendsnel op, zoals altijd wanneer iemand ernstig ziek is: “Ze reageerden er in eerste instantie helemaal niet op, dus ik was al even bang dat ze er niet blij mee waren. Even later bleek dat hij twee weken later al overleden was en dat hij de foto’s nog net heeft kunnen zien. Toen dacht ik, het is zo belangrijk dat deze foto’s gemaakt worden en zo is mijn tweede fotografie bedrijf Kwetsbare Momenten ontstaan.”
"Ergens begon het te kriebelen om de diepere laag in de fotografie op te zoeken."Naast Emmie de Vries Fotografie (gezinnen, bruiloften & zwangerschappen), runt ze nu haar tweede bedrijf Kwetsbare Momenten. Terwijl ze vertelt, spat de liefde en urgentie er vanaf: “Ik kan er alles in kwijt waar ik goed in ben en wat ik leuk vind. Ik voel goed aan wat er van me verwacht wordt, van slap ouwehoeren tot verdrietig kunnen zijn. Overal is ruimte voor. Als er even gehuild moet worden, is dat ook oké. Mensen kunnen zichzelf zijn bij mij en zij zullen ook altijd echt mij zien tijdens een shoot. Onbewust wist ik al vanaf heel jong hoe snel het afgelopen kan zijn.”
"Tijdens de fotoshoot haal je samen herinneringen op en maak je nieuwe herinneringen."De boodschap is duidelijk. Als je weet dat je ziek bent en misschien wel doodgaat, wacht dan niet te lang als je nog foto’s en herinneringen wil maken met je dierbaren: “Wanneer je ernstig ziek bent, zie je er misschien niet meer uit zoals je er altijd uitzag. En je voelt je misschien niet meer zo goed als je je eerder voelde. Voor mensen is dat soms een reden om te denken: ik wil geen fotoshoot meer. Maar tijdens de fotoshoot zal je samen herinneringen ophalen en nieuwe herinneringen maken. Voor iedereen en zeker voor eventuele nabestaanden is dat super waardevol.”
Emmie glimlacht… “Je krijgt foto’s waar je allemaal opstaat. Er worden dingen tegen elkaar gezegd die mensen zich weer zullen herinneren als je de foto’s weer ziet. Dat maakt de foto’s zo waardevol.”
"Ik wil zorgen dat we herinneringen bewust maken en meemaken."Nu ze zelf moeder is van drie jongens, vindt ze het extra belangrijk om herinneringen te maken en vast te leggen: “Een van onze tradities is picknicken in de woonkamer. En met kerst kamperen in de woonkamer. Dan halen we alle matrassen naar beneden en gaan we films kijken met z’n allen. Mijn eigen ouders zijn nu de volgende generatie die, normaal gesproken, komen te overlijden. Daarvan ben ik me wel bewust als ik mijn drie jongens met hun op de foto’s zet. Niet iedereen wordt ziek en weet een paar maanden van te voren dat je doodgaat. Ik wil zorgen dat we herinneringen bewust maken en meemaken. Een foto van de jongens met mijn vader op de trekker… Ja dat soort platen zijn me heel dierbaar.”
